Cây bọ mắm tác dụng trị ho, lao phổi và cách dùng

Cây bọ mắm là cây thuốc Nam thường được sử dụng để trị viêm họng mãn tính, bệnh ho lâu năm. Vị thuốc còn được dùng để chữa lao phổi, viêm mũi, viêm phổi, viêm phế quản mãn tính, viêm đường tiết niệu, đau dạ dày, tắc tia sữa…

Để hiểu rõ hơn về tác dụng của cây bọ mắm, mời bạn tham khảo bài viết sau đây!

Tìm hiểu cây bọ mắm – kháng sinh trị ho tự nhiên

– Tên gọi: Cây bọ mắm.

– Tên gọi khác: cây thuốc dòi, cây bọ dòi, đại kích biển, cây dòi ho, cỏ dòi.

– Danh pháp khoa học: Pouzolzia zeylanica (L) Benn. (Pouzolzia indica Gaud).

– Họ: Gai (Urticaceae).

Đặc điểm bọ mắm 

Cây bọ mắm là loài cây sống hàng năm, mọc thành bụi sát đất, thân thảo, cành mềm, thân có lông.

Lá bọ mắm mọc so le nhau hoặc mọc đối xứng, dài 4cm – 9cm, rộng 1.5cm – 2.5cm, có hình mũi mác. Lá có màu xanh đậm, từ cuống lá tỏa ra 3 gân, gân nổi rõ.

Hoa nhỏ, thường mọc ở kẽ lá thành cụm, không cuống. Quả có lông, màu hồng tím, hình trứng, 2 đầu hơi nhọn. 

Xem thêm: Nụ hoa tam thất – Giá tiền triệu nhưng vẫn cháy hàng 

Khu vực phân bố 

Cây bọ mắm mọc ở đâu? Bọ mắm là thực vật mọc hoang, phân bố rộng rãi khắp các nước nhiệt đới như Lào, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Ấn Độ.

Ở nước ta, có thể bắt gặp vị thuốc từ miền Nam ra miền Bắc, từ đồng bằng đến trung du và miền núi. 

Đây là cây chịu bóng, ưa ẩm. Chúng xuất hiện rất nhiều ở sân vườn, đồng ruộng, nương rẫy, ven rừng hoặc ven đường.

Bộ phận sử dụng

Tất cả bộ phận của bọ mắm đều có thể được sử dụng để làm thuốc, bao gồm:

• Lá bọ mắm

• Rễ
• Thân

Xem thêm: Đông trùng hạ thảo – Dược liệu vô giá từ thiên nhiên 

Cách thu hái và chế biến cây bọ mắm

Có thể thu hái cây bọ mắm quanh năm. Đặc biệt, thời kỳ phát triển mạnh nhất trong năm của cây là vào tháng 5 – tháng 8.

Do đó, người ta thường thu hái cây vào khoảng thời gian này để đảm bảo hàm lượng dược tính được cao nhất.

Sau khi hái cả cây về, đem rửa sạch, phơi hoặc sấy cho khô để làm thuốc. Để không làm giảm tác dụng của dược liệu, chỉ nên phơi khô vừa phải. 

Bảo quản cây bọ dòi

Bảo quản dược liệu ở nơi thoáng mát, khô ráo. Tránh để dược liệu ở nơi có độ ẩm cao và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. 

Thành phần hóa học

Hiện tại, nghiên cứu khoa học về cây bọ dòi chưa nhiều. Vị thuốc được sử dụng trong phạm vi dân gian là chủ yếu. 

Song, một số nghiên cứu tại Trung Quốc và Việt Nam đã chứng minh được bọ mắm có chứa các hợp chất triterpen, steroid, lignan, flavonoid, polyphenol, alkaloids, glycosides, tannin. Trong đó, flavonoid là hợp chất có hàm lượng cao nhất. 

Đại học Rajshahi Bangladesh cũng nghiên cứu cây bọ mắm và tìm thấy hoạt chất isoflavone trong thành phần hóa học của nó.

Xem thêm: Cây cải trời – Chữa bướu cổ, bướu giáp hiệu quả 

Công dụng của cây bọ mắm (bọ dòi)

Theo y học cổ truyền, cây bọ mắm dược liệu có tính hàn, vị ngọt nhạt. Có thể dùng dược liệu để thấp nhiệt, trừ mủ, tiêu thũng, giải độc. Vậy cây bọ mắm có tác dụng gì? 

Vị thuốc thường được sử dụng để:

• Trị viêm phế quản mãn tính, chứng ho lâu ngày không khỏi
• Điều trị đái buốt do viêm bàng quang, bí tiểu tiện, đái rắt, viêm tiết niệu
• Chữa viêm họng, cảm ho
• Điều trị lao phổi và các bệnh về phổi
• Hỗ trợ chữa trị bệnh ung thư
• Trị viêm ruột, kiết lỵ
• Chữa nấm da cứng
• Chữa đau răng
• Trị viêm vú, viêm mủ da, sâu quảng, đinh nhọt

Ngoài ra, Người Malaysia dùng nó như một vị thuốc lợi sữa. Người Ấn Độ còn ứng dụng tác dụng cây bọ mắm để trị nọc độc rắn, bệnh lậu, giang mai. 

Cây bọ mắm điều trị ho, viêm họng, viêm phế quản

Các hợp chất trong thành phần hóa học của bọ mắm có đặc tính kháng nấm, kháng khuẩn cao. Hơn nữa, chứa chất chống oxy hóa giúp tiêu diệt các virus gây tổn thương cho phổi.

Do đó, thảo dược này được sử dụng để điều trị ho, viêm họng, viêm phế quản, lao phổi…

Tác dụng của bọ mắm giúp bổ phổi, làm mát phổi

Bọ mắm là vị thuốc Đông y có tính hàn. Vì vậy, nó có khả năng thanh nhiệt rất tốt. Người ta thường sử dụng lá bọ mắm nấu nước uống để làm mát phổi, giúp bổ phổi, ngăn ngừa và điều trị các bệnh về phổi. 

Xem thêm: Sâm đại hành – Cây thuốc quý bổ máu, trị thiếu máu 

Một số bài thuốc đơn giản từ cây bọ mắm

Cây bọ mắm chữa bệnh gì? Dưới đây là một số bài thuốc dân gian từ bọ mắm mời bạn tham khảo. 

Điều trị ho lao hay ho lâu ngày

Nguyên liệu:

40g bọ mắm khô.

Cách làm:

Đem dược liệu sắc thuốc uống hoặc trộn với mật ong để chế biến thành dạng cao lỏng. Dùng hàng ngày.

Nếu sử dụng ở dạng cao lỏng, dùng 10 – 15 ml/lần, uống 3 – 4 lần/ngày. 

Có thể dùng 20g – 30g hoa hoặc lá của cây bọ mắm khô, thêm một chút muối, đem giã nát rồi cho vào 20ml nước.

Chắt lấy nước để ngậm. Dùng liên tục trong 7 ngày để giảm ho tiêu đờm.  

Điều trị viêm họng, viêm phế quản, đau răng

Nguyên liệu:

cây bọ mắm khô

Cách làm:

Đem rửa sạch dược liệu. Sau đó lấy nhai và nuốt lấy nước để điều trị viêm họng, viêm phế quản, đau răng. 

Xem thêm: Nấm lim xanh – Thảo dược đại bổ, quý hiếm

Bọ mắm bổ phổi, làm mát phổi

Nguyên liệu:

Cây bọ dòi, bách bộ, thạch xương bồ, cam thảo, vỏ quýt, cát cánh, bạc hà.

Hoặc trần bì, bọ mắm, cam thảo, bách bộ, mạch môn, thạch xương bồ. Mỗi vị lượng bằng nhau.

Cách làm:

Đem các vị thuốc sắc nước uống hoặc nấu thành cao. Dùng hàng ngày. 

Điều trị lao phổi

Nguyên liệu:

Cây bọ mắm, cây long thảo dơi. 

Cách làm:

Lấy các dược liệu đem sắc thuốc uống. Dùng mỗi ngày 1 thang để điều trị bệnh lao phổi. 

Xem thêm: Cây từ bi – Điều trị bệnh sỏi thận cực hay

Bọ mắm trị đau dạ dày do nhiễm vi khuẩn HP

Nguyên liệu:

100g lá cây bọ mắm khô. 

Cách làm:

Đem rửa sạch dược liệu để loại bỏ bụi bẩn, đất cát. Sau đó cho vào 250ml nước, xay nhuyễn, chắt lấy nước. Mỗi ngày uống 1 lần để trị đau dạ dày. 

Có thể đem cây bọ mắm băm nhỏ rồi phơi khô. Sau đó, đem nấu lên. Nếu là dạng đoạn ngắn, nấu 50g/lần.

Dùng 30g nếu đã tán bột. Nấu với lửa nhỏ. Sau 15 phút sôi, chắt lấy nước uống.

Lưu ý là tránh nấu với lửa lớn vì khi sôi có thể làm thuốc trào ra ngoài.

Điều trị tắc tia sữa, đái rắt, đái buốt

Nguyên liệu:

30g – 40g cây bọ mắm.

Cách làm:

Lấy vị thuốc sắc nước uống. Có thể kết hợp với một số dược liệu khác nếu bệnh nặng. Sử dụng hàng ngày.

Xem thêm: Cây cỏ xước – Mọc hoang nhưng lại là vị thuốc quý

Nấu nước sâm thơm ngon, giải nhiệt từ bọ mắm

Nguyên liệu:

Cây bọ mắm, mía lau, râu bắp, rễ tranh và mã đề.

Cách làm:

• Sơ chế nguyên liệu:

Mía lau, rễ tranh: Bạn nên chẻ đôi mía lau rồi dùng búa đập dập để khi nấu mía ngọt hơn. Đối với rễ tranh cũng làm tương tự.

Bọ mắm, râu bắp và mã đề: Chỉ cần rửa sạch và để ráo nước là được.

• Nấu nước sâm:

Cho tất cả vào nồi cùng với 2 lít nước  kèm đường phèn. Đậy nắp và nấu trong khoảng 30 phút thì tắt bếp. Sau đó, bạn lọc bỏ phần xác chỉ lấy nước.

Khi nước nguội thì bạn có thể sử dụng ngay hoặc bỏ vào tủ lạnh. Có thể cho thêm đá khi uống. Nếu muốn có màu nước đậm hơn thì có thể tăng lượng bọ mắm lên. 

Những lưu ý khi dùng cây bọ mắm

Một số lưu ý khi dùng bọ mắm:

• Không dùng cây bọ mắm cho phụ nữ đang mai thai. Dược liệu có thể gây sảy thai, động thai. 
• Bài thuốc trị lao phổi từ cây bọ mắm chỉ nên dùng cho bệnh nhân ở giai đoạn đầu theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tránh dùng dược liệu cùng lúc với thuốc Tây vì có thể gây tương tác thuốc.

Xem thêm: Nấm linh chi – Hướng dẫn 10 cách sử dụng hiệu quả nhất

Mua cây bọ mắm ở đâu, giá bao nhiêu?

Bọ mắm là thảo dược có thể dễ dàng tìm mua được ở nhiều nơi. Tuy nhiên, không phải cơ sở nào cũng bán cây thuốc có chất lượng tốt để đem đến tác dụng chữa bệnh hiệu quả nhất.

Vậy nên mua cây bọ mắm ở đâu để đảm bảo uy tín, chất lượng và giá tốt? 

Cửa hàng Thảo dược An Quốc Thái là một gợi ý không thể tốt hơn nếu bạn đang tìm mua cây bọ mắm. Đây là một trong những cửa hàng chuyên cung cấp các loại thảo dược, thực phẩm dưỡng sinh chất lượng và uy tín nhất hiện nay.

Đảm bảo xuất xứ rõ ràng, nguồn gốc 100% từ thiên nhiên, không chứa hóa chất gây hại. Sản phẩm tại đây đã được khách hàng trên khắp cả nước tin tưởng sử dụng trong suốt nhiều năm qua.

Thông tin mua hàng

• Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, Phường 14, Quận Tân Bình, TP HCM
• Số điện thoại: 0926 456 456 – 0902 743 250
• Giá bán bọ mắm: 100.000 đồng/kg

Trên đây là những thông tin về cây bọ mắm. Hy vọng qua bài viết, bạn đã biết cây bọ mắm có tác dụng gì cũng như cách sử dụng để chữa bệnh hiệu quả.

Đừng quên truy cập website https://kivi.vn/ để xem thêm nhiều bài viết hay về sức khỏe và làm đẹp. Cảm ơn bạn đã dành thời gian theo dõi và chúc bạn có một sức khỏe tốt!