Cây xạ đen chữa bệnh gì và những lưu ý cần biết khi sử dụng

Ngày nay, cây xạ đen khá phổ biến trong các bài thuốc trị bệnh hữu hiệu. Loại thảo dược này đem lại nhiều công dụng bất ngờ đặc biệt là trong điều trị bệnh ung thư. Vậy cụ thể, cây xạ đen là loại cây như thế nào? Có tác dụng và cách sử dụng ra sao? Hãy cùng theo chân Kivi tìm hiểu nhé!

Tổng quan về cây xạ đen

Cây xạ đen có tên khoa học là Celastrus hindsii Benth et Hook, thuộc họ dây gối (Celastraceae).

Theo tiếng Mường, xạ có nghĩa là gan, đen chỉ một loại chất nhựa có mùi thơm tiết ra khi ta cắt phần thân cây. 

Trong dân gian, chúng có tên như cây quả nâu, bạch vạn hoa, dây gối, thanh giang đằng, cây ung thư (dân tộc Mường khu vực tỉnh Hòa Bình), dây gối,..

Trên thế giới, chủ yếu được trồng ở các quốc gia Châu Á như: Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam, Myanmar.

Ở nước ta, xạ đen phân bố đều ở các vùng rừng núi thuộc các tỉnh phía Bắc và nơi có khí hậu mát mẻ như Hòa Bình, Ninh Bình và Thanh Hóa. 

Xem thêm: Hoa đu đủ đực – Khắc tinh của những cơn ho, viêm phế quản

Đặc điểm của cây xạ đen

Theo Đông y, xạ đen có vị đắng, hơi chát, tính hàn.

Đây là loại thực vật thân thảo và dây leo. Chúng ta có thể nhận diện cây xạ đen qua các đặc điểm sau:

• Thường mọc thành từng bụi.
• Cây trưởng thành nhiều lông và có màu xanh nâu, những cây non thì không có lông và có màu xám nhạt.
• Phiến lá hình bầu dục, mép lá có răng cưa, cuống lá ngắn.
• Hoa có màu trắng, mọc thành từng chùm ở nách hoặc ngón lá, cuống hoa tương đối dài.
• Vào mùa đông, cây chuyển dần về màu tím nhiều hơn. 

Xem thêm: Nấm lim xanh – Thảo dược đại bổ, quý hiếm từ thiên nhiên 

Cách phân biệt cây xạ đen với các loại cây khác

Trong họ cây xạ, còn có rất nhiều cây khác như: Cây xạ vàng, xạ trắng, xạ lai nên nhiều người thường khó phân biệt và dễ bị nhầm lẫn. Trong đó, chỉ có cây xạ đen và xạ vàng được dùng để chữa bệnh.

Dưới đây là cách phân biệt xạ đen với những loại khác trong cùng họ:

• Cây xạ đen: Cây tươi có màu tím xanh, thân lá dày, thân cây đậm màu. Sau khoảng thời gian đem phơi khô, lá bị nát, không giòn, mùi thơm nhẹ, thân cây chuyển màu đen.
• Cây xạ vàng: Cây tươi màu xanh, lá mỏng, mép lá không có răng cưa. Sau khi phơi khô, thân cây chuyển sang màu trắng và không xuất hiện mùi thơm, lá cây giòn và dễ bị nát.

Ngoài ra, dược liệu xạ đen cũng bị nhầm lẫn với một số thực vật khác như cây dót, cây chùm rụm.

Thành phần hóa học

Theo phân tích định lượng, người ta tìm thấy nhiều hoạt chất có lợi như: Quinon, Flavonoid, Triterpenoid. Những chất này có tác dụng ngăn ngừa bệnh ung thư hiệu quả, cụ thể:

• Hoạt chất Quinon: Tiêu trừ và bài tiết tế bào ung thư ra khỏi cơ thể ở dạng lỏng. Kích thích đào thải chất độc, giúp người bệnh phục hồi và khỏe mạnh nhanh chóng.
• Flavonoid: Gây ức chế quá trình oxy hóa của tế bào gốc tự do gây ra. Từ đó làm chậm quá trình lão hóa của tế bào. Đồng thời, ngăn chặn chứng xơ vữa động mạch, lão hóa, thoái hóa gan và tai biến mạch máu não.
• Triterpenoid trong xạ đen giúp kìm hãm sự phát triển của tế bào ung thư, ngăn ngừa quá trình di căn khối u trong cơ thể. Bên cạnh đó, tái tạo lại cấu trúc và chữa lành tế bào bị bệnh.

Xem thêm: Trái bạch quả – Dược liệu vàng cho người cao tuổi 

Bộ phận dùng, chế biến, bảo quản

Các bộ phận trên cây xạ đen như thân, cành, lá đều được dùng để trị bệnh. Đặc biệt, lá xạ đen vừa có tác dụng riêng lẻ, vừa có tính kết hợp với những loại thảo dược khác.

Người ta thường đem các bộ phận trên cắt thành từng đoạn ngắn. Sau đó, đem sấy khô hoặc phơi, qua một số công đoạn sơ chế để làm dược liệu.

Phương pháp bảo quản: Tránh ánh nắng trực tiếp, dược liệu phải được giữ ở nơi thoáng mát, khô ráo. Điều này giúp xạ đen không bị hư, ẩm mốc. 

Lưu ý: Tuyệt đối không được sử dụng khi thuốc đã xuất hiện những dấu hiệu bất thường như bạc màu, ẩm mốc,…

Cây xạ đen có tác dụng gì?

Sở dĩ, cây dược liệu xạ đen được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc trị bệnh bởi chúng có những tác dụng như:

• Điều trị bệnh lý về gan như: Viêm gan, men gan cao, xơ gan. Ngăn ngừa các tác nhân gây ung thư gan, u ác tính ở gan, u nguyên bào gan, ung thư ống dẫn mật.
• Hỗ trợ trong quá trình điều trị ung thư phổi, ung thư biểu mô tuyến phế quản, ung thư phổi tế bào nhỏ,…
• Điều trị máu nhiễm mỡ.
• Cầm máu tốt. 
• Dược tính của xạ đen kháng khuẩn mạnh. Nên áp dụng để trị các bệnh về da liễu như: Ghẻ lở, mụn nhọt, viêm da.
• Giảm triệu chứng của bệnh thần kinh như: Hoa mắt, chóng mặt, suy nhược thần kinh. Tăng cường lưu thông và hạn chế sự tắc nghẽn ở mạch máu, đặc biệt là vùng não.

Xem thêm: Hoa đậu biếc – Loài hoa mọc dại hay “Thần dược” trị bệnh

Cây xạ đen trong các bài thuốc điều trị bệnh

Xạ đen có giá trị y học rất lớn. Trong Tây y, chúng được chiết xuất để làm thuốc chữa bệnh, còn Đông y thì được bào chế làm thuốc uống hoặc kết hợp với các vị thuốc khác. 

Dưới đây, sẽ là hàng loạt những giải đáp cho “Cây xạ đen chữa bệnh gì?”

Cây xạ đen trị ung thư, khối u

Nguyên liệu: 50g Xạ đen và Hoàn ngọc, 20g Bạch hoa xà, 10g Bán chi liên

Cách thực hiện:

Cho tất cả nguyên liệu vào ấm sắc. Sau đó đun sôi, lửa nhỏ.

Để nguội và dùng sau mỗi bữa ăn khảng 30 phút. Sử dụng 2 lần / ngày.

Xem thêm: Nghệ đen chữa bệnh gì? Có tác dụng gì? Giá bán bao nhiêu?

Cầm máu, chữa mụn nhọt và lở loét trên da

Nguyên liệu: 3 – 5 lá cây xạ đen tươi

Cách thực hiện:

Lấy khoảng 3 – 5 lá rửa thật sạch và để khô ráo, đem giã nát.

Vệ sinh da thật sạch, sau đó đem phần lá đã giã nát đắp lên phần da bị tổn thương.

Sau đó, dùng miếng băng gạc sạch băng lại để tránh bị nhiễm trùng.

Điều trị các bệnh về gan

Nguyên liệu: 50g bao gồm lá và thân cây xạ đen, 30g cà gai leo, 10g mật nhân.

Cách thực hiện:

Đem đun sôi tất cả nguyên liệu trên với 2 lít nước.

Sau đó lọc hết bã, chỉ lấy phần nước sử dụng hằng ngày.

Kiên trì dùng thuốc, các triệu chứng của bệnh gan sẽ thuyên giảm rõ rệt.

Lợi tiểu, thông kinh

Những bệnh nhân gặp khó khăn trong việc tiểu tiện có thể áp dụng bài thuốc sau:

Nguyên liệu: 15g Xạ đen, 12g Kim ngân hoa 

Cách thực hiện:

Đem xạ đen đã được phơi khô cho vào chảo nóng sao vàng.

Cho tất cả nguyên liệu trên vào ấm sắc nước uống mỗi ngày. 

Cây xạ đen trị bệnh mất ngủ

Nguyên liệu: 100g thân và lá cây xạ đen.

Cách thực hiện:

Đem nguyên liệu trên sơ chế và làm sạch. Sau đó, cho vào ấm sắc với 2 lít nước.

Đun sôi, lửa nhỏ khoảng 20 phút rồi tắt bếp, lọc phần bã, chắt lấy nước.

Để nguôi và dùng trước bữa ăn 30 phút. Thuốc chỉ có tác dụng trong ngày.

Lưu ý: Trước khi sử dụng thuốc, bệnh nhân cần phải tham khảo ý kiến của Bác sĩ về liều lượng, chế độ kiêng cử. Điều này, tránh những rủi ro không mong muốn trong quá trình sử dụng.

Xem thêm: Tâm sen – Tác dụng vàng cho sức khỏe ít ai ngờ tới 

Một số lưu ý khi sử dụng cây dược liệu xạ đen

Một số lưu ý mà người bệnh nên thận trọng khi sử dụng cây xạ đen:

• Hiện nay, trên thị trường nhiều nơi bán hàng kém chất lượng, giả mạo, không có giấy phép lưu hành. Nhiều người không thể nhận diện được đâu là địa chỉ mua hàng uy tín. Vì vậy, bạn nên tìm hiểu thông tin chính xác và thận trọng trong việc chọn lựa nơi mua.
• Sử dụng đúng liều lượng cho phép. Nếu lạm dụng sẽ gây ra các chứng như tụt huyết áp, chóng mặt, hoa mắt. Cần tham khảo ý kiến Bác sĩ trước khi sử dụng. 
• Tuyệt đối không sử dụng đối với những người bị suy thận. 
• Phụ nữ đang mang thai hoặc ở giai đoạn sơ sinh cho con bú, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi khuyến cáo không nên sử dụng.
• Trong quá trình điều trị bệnh, hạn chế sử dụng thực phẩm như đậu xanh, cà pháo, măng chua, thức uống có cồn. Vì chúng có thể làm giảm tác dụng của thuốc.

Cây xạ đen mua ở đâu?

Nếu bạn đang tìm địa chỉ mua xạ đen ở TPHCM thì Kivi sẽ giới thiệu cho bạn một địa chỉ bán uy tín đó là Thảo dược An Quốc Thái. Đây là một trong những nhà thuốc lâu đời và hàng đầu tại TP. HCM. 

Thảo dược An Quốc Thái với kinh nghiệm hơn 30 năm hoạt động, chuyên cung cấp sỉ và lẻ các loại thảo dược thuốc Nam, thuốc Bắc trên toàn quốc. Liên hệ trực tiếp cho Thảo dược An Quốc Thái qua:

• Hotline: 0926.456.456
• Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, Phường 14, Quận Tân Bình, TP.HCM.
• Giá cây xạ đen khô: 100.000 VNĐ/Kg

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết. Đừng quên theo dõi https://kivi.vn/ thường xuyên để cập nhật thêm nhiều thông tin khác về sức khỏe và làm đẹp nhé!